Geçmişten Günümüze Mavi Kart

Omer-Sefa-USLU-Mavi-Kart

Mavi Kart Nedir?

Mavi Kart, doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle vatandaşlığımızı kaybeden kişilere ve bunların 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesinde belirtilen altsoylarına, Türk vatandaşlarına tanınan bazı haklardan yararlanmak üzere düzenlenen resmi belgedir.

Kısa Tarihçe

Özellikle Avrupa ülkelerinde çifte vatandaşlığa izin verilmemektedir. Öte yandan yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız bulundukları ve çalıştıkları ülkelerde daha iyi yaşam şartlarına kavuşmak, ekonomik, sosyal ve siyasal haklardan yararlanmak istemektedir. Bu iki sebepten dolayı başka bir devlet vatandaşlığına geçmek istemeleri çeşitli sorunları da beraberinde getirmiştir.

Türk vatandaşlığından çıkma izni alan kişilerin çıkma belgesini teslim aldığı tarih itibariyle nüfus kütüklerindeki kayıtları kapatılmaktadır. Bu tarihten itibariyle yabancı muamelesine tabi tutuldukları için ancak kendi ülkelerinde yabancı durumuna gelmektedirler. Dolayısıyla kanunların yabancılara tanıdığı ölçüde çeşitli haklardan yaralanabilmektedirler. Sosyal, ekonomik ve kültürel birçok açıdan kendi ülkelerinde yabancı konumuna düşmek beraberinde farklı sorunları getirmektedir. Diğer yandan yurt dışındaki Türk vatandaşlarının zorunluluk nedeniyle bulundukları ülke vatandaşlığını tercih etmemeleri bu kez o ülkede elde ettikleri hakların yitirilmesine yol açmaktadır. İşte bu iki sorunun çözülmesi amacıyla 1995 yılında 403 sayılı Kanunda bazı düzenlemelerin yapılması ihtiyacı ortaya çıkmıştır.

Eski adı, verilen belgenin rengi nedeniyle “Pembe Kart” olarak bilinen, 4112 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunla (Resmî Gazete: 12.6.1995 Sayısı: 22311, Kabul Tarihi: 7.6.1995) yapılan ilk düzenlemede; “Yabancı muamelesi ve saklı tutulan haklar” aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir.

Madde 29 – Bu Kanun gereğince Türk Vatandaşlığını kaybeden kişiler, kayıp tarihinden başlayarak yabancı muamelesine tabi tutulur. Ancak, doğumla Türk Vatandaşlığını kazanmış olup da sonradan Bakanlar Kurulundan çıkma izni almak suretiyle yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanan kişiler ve bunların kanunî mirasçıları, Türkiye Cumhuriyetinin millî güvenliği ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla ülkede ikamet, seyahat, çalışma, miras, taşınır ve taşınmaz mal iktisabı ile ferağı gibi konularda Türk Vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. 33 ve 35 inci maddeler hükümleri saklıdır. (Mülga 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu/ Madde: 29, 7.6.1995 tarihli düzenleme)

2004 yılında 5203 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunla (Resmî Gazete: 06.07.2004 Sayısı: 25514, Kabul Tarihi: 29.06.2004) yapılan düzenlemede kanun maddesi yeniden gözden geçirilmiş, Mavi Kart sahiplerinin hangi kamu hakları dışında tutulacağı açıkça belirtilmiştir.

Madde 29 – Bu Kanun gereğince Türk vatandaşlığını kaybeden kişiler, kayıp tarihinden başlayarak yabancı muamelesine tâbi tutulur. Ancak doğumla Türk vatandaşı olup da, İçişleri Bakanlığından vatandaşlıktan çıkma izni alanlar ve bunların vatandaşlıktan çıkma belgesinde kayıtlı reşit olmayan çocukları; Türkiye Cumhuriyetinin millî güvenliğine ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla, askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü ve seçme-seçilme, kamu görevlerine girme ve muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları dışında, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tâbi olmak şartıyla Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. Kanunun 33 ve 35 inci madde hükümleri saklıdır. (Mülga 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu / Madde: 29, 29/06/2004 tarihli düzenleme)

2009 yılında 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunun çıkarılması nedeniyle Mavi Kartlara ilişkin hüküm eski Kanundaki kısıtlamalar kaldırılarak yeniden düzenlenmiştir. (5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu, Resmî Gazete: 12.06.2009 Sayısı: 27256, Kabul Tarihi: 29.05.2009)

Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilere tanınan haklar
Madde 28- (1) Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve kendileri ile birlikte işlem gören çocukları; millî güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklı kalmak kaydıyla askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü, seçme ve seçilme, kamu görevlerine girme ve muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları dışında, sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı kalmak ve bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabi olmak şartıyla Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. (5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu, Madde: 28, 2009 yılında yapılan düzenleme)

2012 yılında yapılan yeni düzenleme ile 5901 sayılı Kanunda çok daha ayrıntılı düzenlemeler yapılmıştır. Ayrıca 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununda yapılan düzenleme ile Mavi Kartılar Kütüğünün oluşturulması sağlanmıştır.(6304 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri Ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, (Resmî Gazete: 18.05.2012 Sayısı: 28296, Kabul Tarihi: 09.05.2012)

Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilere tanınan haklar
Madde 28 –(Değişik: 9.5.2012-6304/14 md.)
(1) Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve üçüncü dereceye kadar olan altsoyları, bu maddede belirtilen istisnalar dışında Türk vatandaşlarına tanınan haklardan aynen yararlanmaya devam ederler. Millî güvenliğe ve kamu düzenine ilişkin hükümler saklıdır.
(2) Bu madde kapsamında bulunan kişilerin, seçme ve seçilme, muafen araç veya ev eşyası ithal etme hakları ile askerlik hizmetini yapma yükümlülüğü yoktur. Bu kişilerin sosyal güvenliğe ilişkin kazanılmış hakları saklı olup bu hakların kullanımında ilgili kanunlardaki hükümlere tabidirler.
(3) Bu madde kapsamında bulunan kişiler, bir kadroya dayalı ve kamu hukuku rejimine tabi olarak asli ve sürekli kamu hizmeti görevlerinde bulunamazlar. Ancak kamu kurum ve kuruluşlarında işçi, geçici veya sözleşmeli personel olarak çalıştırılabilirler.
(4) Bakanlar Kurulu gerekli görmesi halinde üçüncü dereceden itibaren hangi dereceye kadar olan altsoyların bu maddede tanınan haklardan faydalanabileceğini belirleyebilir.
(5) Bu madde hükümlerinden yararlanacak olan altsoyun, üstsoyu ile soy bağını belgelendirmesi şarttır.
(6) Bu madde kapsamında bulunan kişilere, talepleri halinde bu maddede belirtilen haklardan faydalanabileceklerini gösteren Mavi Kart düzenlenir. Bu Kart, 21/2/1963 tarihli ve 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamındadır.
(7) Bu maddenin sağladığı hakların kullanılmasında Mavi Kartın ibrazı yeterlidir. Kartın ibraz edilememesi durumunda Kimlik Paylaşımı Sistemi aracılığıyla Mavi Kartlılar Kütüğünden alınacak kayıt örneği ve uyruğunda bulunulan devlet makamlarınca verilmiş kimlik bilgilerini gösteren belge ile işlem yapılır. Bu kişilerin kimlik bilgilerinde değişiklik olması durumunda uyruğunda bulunduğu devlet makamından alınmış eski ve yeni kimlik bilgilerini gösteren belgenin usulüne göre tasdik edilmiş Türkçe tercümesi ile birlikte ibrazı zorunludur.
(8) Bu madde kapsamında bulunan kişilere Bakanlığın tespit edeceği esaslar çerçevesinde kimlik numarası verilir. Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası aranan yerlerde bu kimlik numarası kullanılır.
(9) Mavi Kartın düzenlenmesi ve dağıtılması ile Mavi Kartlılar Kütüğünün elektronik ortamda tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
(10) Kamu kurum ve kuruluşları, bu madde hükümlerinin uygulanması amacıyla her türlü tedbiri alır ve gerekli düzenlemeleri yapar.

5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu

Mavi Kartlıların kayıtları
(1) Doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler ve bunların 5901 sayılı Kanunun 28 inci maddesinde belirtilen altsoyları, Genel Müdürlükçe elektronik ortamda tutulan Mavi Kartlılar Kütüğüne kaydedilir. Bu Kütüğe kaydedilenler, her türlü nüfus olaylarını yurt içinde nüfus müdürlüklerine, yurt dışında ise dış temsilciliklere beyan etmekle yükümlüdürler. (5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu Madde 8/A – (Ek: 9/5/2012-6304/12 md.)

Bir Cevap Yazın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Ömer Sefa USLU sitesinden daha fazla şey keşfedin

Okumaya devam etmek ve tüm arşive erişim kazanmak için hemen abone olun.

Okumaya Devam Edin

Ömer Sefa USLU sitesinden daha fazla şey keşfedin

Okumaya devam etmek ve tüm arşive erişim kazanmak için hemen abone olun.

Okumaya Devam Edin