Cumhurbaşkanlığınca 29 Temmuz 2023 tarihli ve 32263 sayılı Resmi Gazete’de 2023/13 sayılı, Kamuda Açık Kaynak Kodlu Yazılım (AKKY) kullanımı konulu genelge yayımlanmıştır. Bu genelge ile kamu bilişim harcamalarını azaltmak, üretici bağımlılığını azaltmak ve siber güvenliği güçlendirmek amaçlanmıştır. Aynı zamanda Kamuda Açık Kaynak Kodlu Yazılım (AKKY) kullanımını teşvik eden bir adım atılmıştır.

Bu genelge çerçevesinde:

• Milli Savunma Bakanlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Savunma Sanayi Başkanlığı, Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dışındaki kurumlar, kullandıkları ticari lisanslı yazılımların envanterini çıkaracaklardır.
• Bu envanter, “AKKY Geçişi Analiz ve Yol Haritası Raporu” formatına uygun şekilde hazırlanarak Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi’ne 9 ay içinde iletilecektir.
• Kamu kurumlarının bütçe planlamaları ve ödenek tahsisleri, bu raporlar dikkate alınarak yapılacaktır. Öte yandan AKKY geçişler öncelikle ele alınacaktır.
• Mal ve hizmet alımlarında, teknik ve ekonomik nedenler dışında, ticari lisanslı yazılımlar yerine AKKY alternatifleri tercih edilecektir.
• Ticari lisanslı yazılım tercih edilmesi gereken durumlarda, teknik ve ekonomik gerekçeler ayrıntılı bir şekilde açıklanacaktır.
• Türkiye’de faaliyet gösteren yazılım firmalarınca geliştirilmiş AKKY’ler, teknik ve mali açıdan uygunsa ticari lisanslı yazılımların önüne geçecektir.
• AKKY geçiş süreci, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi tarafından koordine edilecektir.

Açık Kaynak Kodlu Yazılım (AKKY) Nedir?

AKKY’ler, kullanıcıların kaynak kodlara erişebildiği yazılımlardır. Başka bir deyişle, kullanıcılara yazılımın kodlarını değiştirme ve geliştirme özgürlüğü sunar. AKKY’ler, ücretsiz çözümler sunmalarının yanı sıra uyarlanabilirlik, güvenilirlik, sağlamlık ve hız gibi özellikleri içinde barındırır.

Geleneksel yazılımların kullanılması, yüksek maliyetlere yol açmaktadır. Ayrıca ülkeleri yabancı üreticilere bağımlı hale de getirmektedir. Kamu sektöründe AKKY kullanımı, bu bağımlılığı azaltmanın ve bütçede tasarruf sağlamanın bir yolu olarak öne çıkar.

Kamu Kurumlarının AKKY’yi Neden Tercih Etmesi Gerekiyor?

AKKY’lerin yaygınlaşmasını teşvik eden beş ana faktör bulunmaktadır:

• Yazılım maliyetlerinin azalması
• Güvenlik ve şeffaflık artışı
• Veri sürekliliği ve birlikte çalışabilirlik
• Ulusal bilgi teknolojisi bağımsızlığı ve ekonomik gelişme
• Yazılım korsanlığının azalması

AKKY kullanımı, kamu kurumlarında maliyetleri azaltmakta, güvenliği artırmakta ve yerli yazılım endüstrisini geliştirmektedir. Bunun yanında ekonomik kalkınmaya katkı sağlamaktadır.

Karşılaşılabilecek Zorluklar

AKKY’ye geçiş sürecinde karşılaşılabilecek bazı zorluklar şunlar olabilmektedir:

• Yazılım desteğinin eksikliği
• Kullanıcıların eğitim gereksinimi
• Yazılımın öğrenme eğrisinin dik olması
• Direnç ve alışkanlıklar

Bu sorunlar, uzun vadede tasarruf sağlayan ve güvenlik artıran AKKY geçişinin önündeki engellerdir. Bu nedenle planlı bir geçiş süreci önemlidir.

Sonuç olarak, AKKY’ler, kamusal kaynakların korunmasına, siber güvenliğin artırılmasına ve dışa bağımlılığı azaltmaktadır. Böylece bağımsızlığın sağlanmasına da katkı sağlanmaktadır. Kamu kurumlarını, bu geçiş sürecini planlayarak ve destekleyerek, uzun vadede fayda elde edebilmeleri mümkündür.